بیشتر تاریخدانان از ابنمقله بهعنوان اولین مبتکر خوشنویسی اسلامی نام میبرند و او را اولین کسی ذکر میکنند که کتابت را به یک هنر ارتقاء داد. در واقع ابنمقله با بررسی و نظام بخشیدن به خطوط مختلف رایج در زمان خود خطوط ششگانه را انتظام داد و به آنها هویت واقعی بخشید و برای آنها قواعدی وضع کرد.
ابنمقله وزیر خط محقق را از خط کوفی و نسخ قدیمی بیرون کشید و آن را قاعدهمند کرد. سپس خط ریحان را ایجاد کرد. بعد از آن خط ثلث را از خط ریحان اخذ کرده و قاعدهمند ساخت. بعد از آنها به شکلدادن و منزه کردن خط نسخ پرداخت. ابنمقله قرآنی به خط نسخ نوشت و خطوط محقق و ریحانی و کوفی را در سر سورهها قرار داد و هنگامی که خواست کتابت قرآن با سایر خطوط فرق داشته باشد خط توقیع را ابداع کرد.
ابن مقله ۱۲ قاعده برای زیبایی خط تعیین کرد که به اصول دوازدهگانه خوشنویسی معروفند و تاکنون، پس از گذشت بیش از ۱۰۰۰ سال، اعتبار خود را حفظ کردهاند. این قواعد عبارتند از: ترکیب، کرسی، نسبت، ضعف، قوت، سطح، دور، صعود مجاز، نزول مجاز، اصول، صفا و شأن.
پس از ابنمقله افرادی چون محمد بن سمسانی و محمد بن اسعد شیوه او را فرا گرفتند و یک سده بعد، ابوالحسن علی بن هلال معروف به ابن بواب، این شیوه را از آن دو آموخت و تکمیل کرد و تمامی خطوطی که ابنمقله پدیدآورده بود را کمال بخشید.
از ویکیپدیا
Although typically applied to printed, published, broadcast, and reproduced materials in contemporary times, all words, letters, symbols, and numbers written alongside the earliest naturalistic drawings by humans may be called typography. The uneven spacing of the impressions on brick stamps found in the Mesopotamian cities of Uruk and Larsa, dating from the second millennium B.C., may be evidence of type, wherein the reuse of identical characters was applied to create cuneiform text. Babylonian cylinder seals were used to create an impression on a surface by rolling the seal on wet clay. Typography also was implemented in the Phaistos Disc, an enigmatic Minoan printed item from Crete, which dates to between 1850 and 1600 B.C. It has been proposed that Roman lead pipe inscriptions were created with movable type printing, but German typographer Herbert Brekle recently dismissed this view.(from Wikipedia)
0123456789!@#$%^&*()_+-={}[]:"'?/<>,.
Pangram Example:
SPHINX OF BLACK QUARTZ, JUDGE MY VOW.
Sphinx of black quartz, judge my vow.
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحیم
وَالنَّازِعَاتِ غَرْقًا ﴿١﴾ وَالنَّاشِطَاتِ نَشْطًا ﴿٢﴾ وَالسَّابِحَاتِ سَبْحًا ﴿٣﴾ فَالسَّابِقَاتِ سَبْقًا ﴿٤﴾ فَالْمُدَبِّرَاتِ أَمْرًا ﴿٥﴾ يَوْمَ تَرْجُفُ الرَّاجِفَةُ ﴿٦﴾ تَتْبَعُهَا الرَّادِفَةُ ﴿٧﴾ قُلُوبٌ يَوْمَئِذٍ وَاجِفَةٌ ﴿٨﴾ أَبْصَارُهَا خَاشِعَةٌ ﴿٩﴾ يَقُولُونَ أَإِنَّا لَمَرْدُودُونَ فِي الْحَافِرَةِ ﴿١٠﴾ أَإِذَا كُنَّا عِظَامًا نَّخِرَةً ﴿١١﴾ قَالُوا تِلْكَ إِذًا كَرَّةٌ خَاسِرَةٌ ﴿١٢﴾ فَإِنَّمَا هِيَ زَجْرَةٌ وَاحِدَةٌ ﴿١٣﴾ فَإِذَا هُم بِالسَّاهِرَةِ ﴿١٤﴾ هَلْ أَتَاكَ حَدِيثُ مُوسَىٰ ﴿١٥﴾ إِذْ نَادَاهُ رَبُّهُ بِالْوَادِ الْمُقَدَّسِ طُوًى ﴿١٦﴾ اذْهَبْ إِلَىٰ فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغَىٰ ﴿١٧﴾ فَقُلْ هَل لَّكَ إِلَىٰ أَن تَزَكَّىٰ ﴿١٨﴾ وَأَهْدِيَكَ إِلَىٰ رَبِّكَ فَتَخْشَىٰ ﴿١٩﴾ فَأَرَاهُ الْآيَةَ الْكُبْرَىٰ ﴿٢٠﴾ فَكَذَّبَ وَعَصَىٰ ﴿٢١﴾ ثُمَّ أَدْبَرَ يَسْعَىٰ ﴿٢٢﴾ فَحَشَرَ فَنَادَىٰ ﴿٢٣﴾ فَقَالَ أَنَا رَبُّكُمُ الْأَعْلَىٰ ﴿٢٤﴾ فَأَخَذَهُ اللَّـهُ نَكَالَ الْآخِرَةِ وَالْأُولَىٰ ﴿٢٥﴾ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَعِبْرَةً لِّمَن يَخْشَىٰ ﴿٢٦﴾ أَأَنتُمْ أَشَدُّ خَلْقًا أَمِ السَّمَاءُ ۚ بَنَاهَا ﴿٢٧﴾ رَفَعَ سَمْكَهَا فَسَوَّاهَا ﴿٢٨﴾ وَأَغْطَشَ لَيْلَهَا وَأَخْرَجَ ضُحَاهَا ﴿٢٩﴾ وَالْأَرْضَ بَعْدَ ذَٰلِكَ دَحَاهَا ﴿٣٠﴾ أَخْرَجَ مِنْهَا مَاءَهَا وَمَرْعَاهَا ﴿٣١﴾ وَالْجِبَالَ أَرْسَاهَا ﴿٣٢﴾ مَتَاعًا لَّكُمْ وَلِأَنْعَامِكُمْ ﴿٣٣﴾ فَإِذَا جَاءَتِ الطَّامَّةُ الْكُبْرَىٰ ﴿٣٤﴾ يَوْمَ يَتَذَكَّرُ الْإِنسَانُ مَا سَعَىٰ ﴿٣٥﴾ وَبُرِّزَتِ الْجَحِيمُ لِمَن يَرَىٰ ﴿٣٦﴾ فَأَمَّا مَن طَغَىٰ ﴿٣٧﴾ وَآثَرَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا ﴿٣٨﴾ فَإِنَّ الْجَحِيمَ هِيَ الْمَأْوَىٰ ﴿٣٩﴾ وَأَمَّا مَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ وَنَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوَىٰ ﴿٤٠﴾ فَإِنَّ الْجَنَّةَ هِيَ الْمَأْوَىٰ ﴿٤١﴾ يَسْأَلُونَكَ عَنِ السَّاعَةِ أَيَّانَ مُرْسَاهَا ﴿٤٢﴾ فِيمَ أَنتَ مِن ذِكْرَاهَا ﴿٤٣﴾ إِلَىٰ رَبِّكَ مُنتَهَاهَا ﴿٤٤﴾ إِنَّمَا أَنتَ مُنذِرُ مَن يَخْشَاهَا ﴿٤٥﴾ كَأَنَّهُمْ يَوْمَ يَرَوْنَهَا لَمْ يَلْبَثُوا إِلَّا عَشِيَّةً أَوْ ضُحَاهَا ﴿٤٦﴾
فۆنت بریتییە لە کۆی هەندێک پیت (حرف)، وشە، شێوە و نیگار کە لە زمانێکی تایبەتیدا وەک زمانی کوردی، فارسی یان ئینگلیسیدا دیاری دەکرێن کە هێمای تایبەتی خۆیان هەیە و نیشاندەری پیتەکانی ئەو زمانانەن. فۆنتەکان دەتوانن زیاتر لە یەک زمان لەخۆیان بگرن و هەڵگری فۆنتی زمانێکی تریش بن. فۆنت سەرەکیترین ئامێری جوانکاری لە بەکارهێنانی ڕۆژنامە، گۆڤار و شێوەی تری گڕافیکیدایە. بەکارهێنانی فۆنتی جۆراوجۆر دەبێتە هۆی چێژبەخشین بە خوێندنەوە. قەبارەی فۆنتەکان لەسەر بنەما و یەکەی «پیکسێڵ» داڕێژراوە. فۆڕمەتی فۆنتەکان بەچەند جۆرێکی تایبەتە کە بریتین لە TTF، OTF و ... و دوای داونلۆدکردن و دابەزاندن دەتوانی کەڵکیان لێوەربگری. نەبوونی فۆنتی ستاندارد و یونیکۆدی کوردی لە ماوەی چەند ساڵی رابردوودا یەکێک بووە لە سەرەکیترین هۆکارەکانی پێشنەکەوتنی باشتربوونی نووسین و خوێندنەوە لە کۆمەڵگای کوردیدا و نەبوونی داهێنەری فۆنتی کوردی یەکێکە لەو کێشانە کە پێویستە بە زووترین کات داهێنەران و دیزاینەرانی کورد هەوڵ و کۆششی خۆیان بخەنە گەڕ بۆ درووستکردنی فۆنتی ستاندارد و یونیکۆدی کوردی. لەگەڵ هەموو ئەو کەند و کۆسپانەی رێگربوون لە بەرەوپێشچوونی فۆنتی کوردی و بەکارهێنانی یونیکۆد وەکوو ستانداردێک، بەڵام دیسان لەلایەن چەند دڵسۆزانێکەوە بە خۆبەخشانە هەوڵی کارلەسەرکردنی فۆنت و کیبۆردی کوردی هەر بەردەوام بووە و هیوادارین لەمەودوا زۆر بە تایبەتیتر کاری لەسەر بکرێت. یەکێک لە کێشە سەرەکیەکانی نەبوونی کیبۆرد و فۆنتی کوردی ئەوە بووە کە ناچاری درووست کردووە کە کیبۆرد و فۆنتی ناکوردی بەکار بهێنرێت و ئەوەش لە کۆکردنەوە و دۆزینەوە زانیاری و داتاکان لەسەر هێڵی ئینتەرنێتیش بووەتە کۆسپ و تاکی کورد ناتوانێت بە تەواوەتی کەڵکی لێوەربگرێت.